بخش ۵۱ - فصل (روزه داشتن در روزهای شریف)

در روزهای شریف و فاضل روزه داشتن سنت است، آنچه در سال اوفتد روز عرفه و عاشورا و نه روز اول ذی الحجه و ده روز از اول محرم و جمله ماههای رجب و شعبان است و در خبر است که «روزه یک روز از ماه حرام فاضلتر از سی روز از ماههای دیگر، و یک روز از رمضان فاضلتر از سی روز از ماه حرام»، و گفت، «هرکه پنجشنبه و آدینه و شنبه از ماه حرام روزه دارد، او را عبادت هفتصد ساله بنویسند» و ماه حرام چهار است: ذوالقعده و ذوالحجه و محرم و رجب، و فاضلترین ذوالحجه است که وقت حج است.

و در خبر است که «عبادت در هیچوقت فاضلتر و دوستتر نزد خدای از عشر اول ذی الحجه نیست. روزه یک روز از آن چون روزه یک سال است و قیام یک شب چون قیام لیله القدر است»، گفتند یا رسول الله «و نه نیز جهاد»، گفت، «آری! نه نیز جهاد، الا که اسب وی کشته شود و خون وی ریخته آید در جهاد» و گروهی از صحابه کراهیت داشته اند که همه رجب روزه دارند تا با ماه رمضان مانند نبود، بدین سببی یک روز گشاده اند یا زیادت.

و در خبر است که چون شعبان به نیمه رسد، روزه نیست مگر رمضان و در جمله آخر شعبان بگشادن نیکوست تا رمضان از او گسسته شود؛ اما به استقبال رمضان از آخر شعبان روزه داشتن کراهیت است، مگر که سبب باشد جز قصد استقبال.

اما روزهای شریف از ماه ایام بیض است، سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم و از هفته، دوشنبه و پنجشنبه و جمعه.

اما روزه پیوستن داشتن همه سال جامع بود این همه را، لیکن پنج روز لابد بود که بباید گشادن؛ دو روز عید و سه روز ایام تشریق پس از عید اضحی و باید که بر خویشتن حجر نکند در افطار که آن مکروه باشد و هرکه روزه پیوسته نتواند داشتن، یک روز می دارد و یک روز می گشاید این روزه داوود (ع) است و فضل وی بزرگ است.

و در خبر است که عبدالله بن عمروبن العص می پرسد از فاضلترین طریقی در روزه وی را بدین فرمود گفت از این فاضلتر خواهم، گفت از این فاضلتر نیست و دون این آن باشد که روز دوشنبه و پنجشنبه می دارد تا نزدیک بود با ماه رمضان به هم به ثلث سال.

و چون کسی حقیقت روزه بشناسد که مقصود کسر شهوات است و صافی کردن دل، باید که مراقب دل خود می باشد و چو چنین باشد، گاه بود که افطار فاضلتر بود و گاه بود که روزه، و بدین سبب بود که رسول (ص) گاه روزه داشتی تا گفتندی مگر بیش نگشاید و گاه بگشادی تا گفتندی مگر بیش نخواهد داشت و ترتیبی معلوم نبودی روزه ورا و علما کراهیت داشته اند که چهار روز زیادت نگشاید پیوسته و این روز عید و ایام تشریق گرفته اند که چهار روز است، برای آن که بر دوام روزه بگشادن بیم بود که دل سیاه کند و غفلت غالب شود و آگاهی دل ضعیف شود.